Waarom een warmtepomp niet zonder buffervat kan

Heb je een offerte voor een warmtepomp uitgebracht, maar struikelt je klant over het bedrag? Dan kan de verleiding groot zijn om het buffervat maar gewoon weg te laten. Bij hoomie kiezen we er heel bewust voor om onze all-electric (ready) warmtepompen alleen met buffervat te verkopen. In deze blogpost ontdek je waarom.

Wat is een buffervat?

Maar allereerst, voor wie er niet mee bekend is, wat is een buffervat eigenlijk?

Een warmtepomp produceert soms meer warmte dan er op dat moment gevraagd wordt in huis. In plaats van deze warmte ‘weg te gooien’, kun je overtollige warmte opslaan in een buffervat. Dit is een stuk efficiënter dan de warmtepomp steeds opnieuw vanaf nul laten beginnen op het moment dat er een warmtevraag is.

Goed om te weten: een buffervat is niet bedoeld om goedkoop geproduceerd warm water op te slaan om de woning daar later mee te kunnen verwarmen. Daar is-ie veel te klein voor.

Wat kost een buffervat?

Een buffervat van ongeveer 50 liter kost tussen de 1.000 en 2.000 euro (inclusief btw en installatie). Voor een groter model van 100-120 liter beginnen de prijzen bij 1.700 euro en deze kunnen oplopen tot 2.500 euro. Voor veel consumenten is dit een flinke meerprijs boven op het toch al pittige prijskaartje dat aan een warmtepomp hangt. Toch zijn wij ervan overtuigd dat een buffervat de meerprijs waard is.

Hieronder leggen we uit waarom.

4 redenen om een buffervat toe te voegen aan een warmtepompsysteem

1. Een buffervat verlengt de levensduur van de warmtepomp

Allereerst zorgt een buffervat ervoor dat de warmtepomp langer meegaat. Dankzij het buffervat hoeft de warmtepomp namelijk minder vaak in- en uit te schakelen (pendelen). De levensduur van een warmtepomp wordt bepaald op basis van het aantal draaiuren per jaar en elke start-stop telt als een draaiuur. 

Een warmtepomp heeft normaal een levensduur van minimaal 15 jaar. Een warmtepomp zonder buffervat kan er na 8 (!) jaar al mee ophouden.

Dit is hoe het werkt:

Het afgiftesysteem (bijvoorbeeld radiatoren of vloerverwarming) bevat een bepaalde hoeveelheid water. Als deze systeeminhoud te klein is, gaat de warmtepomp pendelen. Met een buffervat kun je de systeeminhoud vergroten en er dus voor zorgen dat de warmtepomp minder gaat pendelen.

De warmtepomp schakelt in wanneer de watertemperatuur in het systeem onder een ondergrens komt (Tonder) en hij schakelt uit op het moment dat de watertemperatuur in het systeem over de bovengrens (Tboven) gaat. 

Dus:

• Als T<Tonder gaat de warmtepomp aan

• Als T>Tboven gaat de warmtepomp uit

Je wilt dus dat een warmtepomp zo min mogelijk aan- en uitgaat. Hoelang een warmtepomp aan staat, hangt ervan af hoelang het duurt tot Tboven is bereikt. Je kunt deze tijd verlengen door een warmtepomp met een lager vermogen te kiezen of door een buffervat te (laten) installeren.

Met een grotere systeeminhoud duurt het langer voor de watertemperatuur Tboven heeft bereikt, maar ook langer tot Tonder is bereikt. Het afgiftesysteem kan namelijk eerst nog de warmte uit het buffervat benutten, voordat de warmtepomp aanslaat.

2. Met een buffervat kun je het volle vermogen van de warmtepomp benutten

Naast lange draaicycli (dus niet te veel start/stops) is een kleine delta T belangrijk voor het optimaal functioneren van de warmtepomp. Het hoogste rendement wordt behaald bij een delta T van ongeveer 5 graden Celsius. Voor een warmtepomp betekent dat een aanvoertemperatuur van 35 graden en een afvoertemperatuur van 30 graden. Een cv-ketel haalt het hoogste rendement bij een delta T van ongeveer 15 graden.

Maar of je nou een cv-ketel of een warmtepomp installeert, het benodigde vermogen blijft hetzelfde. Dus bij een vaststaand vermogen moet er bij een kleinere delta T meer water rondgepompt worden.

Wil een warmtepomp met zo’n kleine delta T dus zijn volle vermogen kunnen leveren, dan moet er veel water worden rondgepompt door de leidingen.

De leidingen zijn echter ontworpen voor een cv-ketel met een delta T van 20. Hier gaat dus veel minder water per minuut doorheen en de leidingen zijn dan ook niet berekend op hogere volumes. Grote hoeveelheden water rondpompen in leidingen met een te kleine diameter geeft geruis, of het rondpompen lukt helemaal niet.

Met een parallel geschakelde buffer, waarbij het afgiftecircuit en warmtepompcircuit hydraulisch ontkoppeld zijn, kun je dit probleem oplossen: je laat het water van de warmtepomp dan snel circuleren door de buffer met een kleine delta T en vervolgens pomp je dit water vanuit de buffer met een lagere snelheid door het afgiftesysteem. Door de lagere snelheid kan het water meer warmte kwijt en komt het dus met een lagere retourtemperatuur terug.

Om de eerder genoemde warmtepomp van 7 kW er weer bij te pakken: zonder buffer zou je hiervoor een leidingdiameter van 32/30 mm nodig hebben, mét een buffer is 28/26 cm voldoende.

Delta T uitgelegd

De delta T (uitgedrukt in ΔT) is het verschil tussen de aanvoertemperatuur (de temperatuur van het water dat de leidingen instroomt) en de afvoertemperatuur (de temperatuur van het water vlak voordat het weer de cv-ketel of de warmtepomp in gaat). Bij een cv-ketel is het verschil tussen de aan- en afvoertemperatuur (en dus de delta T) veel groter dan bij een warmtepomp.

3. Een buffervat zorgt ervoor dat de warmtepomp efficiënter werkt

Een ander voordeel is dat een buffervat ervoor zorgt dat een warmtepomp efficiënter werkt. Als het buiten kouder is dan 4°C, kan er ijsvorming ontstaan op de buitenunit, waardoor de warmtepomp niet meer (goed) werkt.

Dit kan de warmtepomp gelukkig zelf oplossen door in ontdooimodus te gaan. Vanwege de ijsvorming lukt het niet om warmte aan de buitenlucht te onttrekken en dus zal een warmtepomp zonder buffervat de warmte hiervoor uit huis halen. Dit heeft invloed op het comfort in huis en maakt de warmtepomp minder efficiënt (de COP gaat omlaag). Lees: hij verbruikt meer energie ten opzichte van de hoeveelheid energie die hij geeft.

Een warmtepomp mét buffervat, daarentegen, onttrekt de warmte die nodig is om de buitenunit te ontdooien aan het vat. Hier is binnenshuis niks van te merken.

4. Een buffervat zorgt voor minder geluidsoverlast

Tot slot zorgt een warmtepomp met een buffervat voor minder geluidsoverlast. Bij pendelen wisselt het geluidsniveau en dat is vaak hinderlijker dan een constant geluidsniveau (denk bijvoorbeeld aan een koelkast die je niet hoort, tot hij extra moet koelen).

Is een buffervat altijd nodig bij een warmtepomp?

Een buffervat is altijd nodig in een warmtepompinstallatie, met één uitzondering: als het afgiftesysteem niet is nageregeld en altijd openstaat. In deze situatie kan de warmtepomp zijn warmte meestal goed kwijt en is er geen buffervat nodig om pendelen te voorkomen. 

Dit geldt in de praktijk alleen voor hybride warmtepompen en in uitzonderlijke gevallen ook voor all-electric (ready) systemen. Maar ook dan is het vanwege de hydraulische ontkoppeling nog steeds een goed idee om een parallel buffervat aan de installatie toe te voegen.

Op die manier kunnen de warmtepomp en het buffervat onafhankelijk van elkaar werken en verklein je de kans dat de pompdruk van de warmtepomp de pompdruk van het buffervat ontregelt, of andersom.

Hoe groot moet het buffervat zijn?

Om te bepalen hoe groot het buffervat moet zijn, heb je twee formules nodig.

De uitkomst van de eerste formule vertelt je hoeveel systeeminhoud nodig is bij de grootte van de warmtepomp die uit de warmteverliesberekening is gekomen. Dus stel dat een warmtepomp een maximaal vermogen van 6 kW heeft, maar kan terugmoduleren naar 2 kW, dan is er een systeeminhoud van 50 liter nodig.

Formule 1: Gewenste systeeminhoud [L] = 25*(minimaal modulerend vermogen warmtepomp [kW])

Vervolgens moet je weten hoeveel systeeminhoud er zonder buffervat in het huis is. Hiervoor mag je alleen rekenen met de delen die altijd openstaan.

Formule 2: Systeeminhoud afgiftesysteem (L) = 1,5*(oppervlak vloerverwarming dat altijd openblijft [m²] + (2,4*70*0,0088*(vloeroppervlak dat altijd verwarmd wordt door radiatoren [m²]))

Nu trek je de uitkomst van formule 2 af van formule 1: Inhoud buffervat [L] = gewenste systeeminhoud – systeeminhoud afgiftesysteem.

Stel dat uit formule 1 50 liter komt en uit formule 2 10 liter. Dan kom je 50 – 10 = 40 liter tekort en heb je dus een buffervat nodig. In de praktijk zal er een buffervat van 50 liter komen, want een buffervat van 40 liter is niet op de markt. Bovendien is een “te grote” systeeminhoud geen probleem. Als de uitkomst negatief is, heb je geen buffervat nodig.

Meestal is de vloerverwarming niet nageregeld en is het oppervlak dat altijd openblijft gelijk aan het totale oppervlak van de verwarmde vloer.

De bovenstaande formule werkt alleen voor vloerverwarming met een hart-op-hart-afstand van 10 centimeter en een buisdiameter van 18 mm.

Bij een andere hart-op-hart-afstand en/of buisdiameter moet je 1,5 uit de formule vervangen door de juiste waarde uit onderstaande tabel:

Voor het ‘radiator-gedeelte’ van de formule is het belangrijk dat je alleen de ruimtes meetelt waar alle radiatoren altijd volledig open staan. Dit betekent dus dat deze radiatoren absoluut niet dichtgedraaid mogen worden.

Verder moet bij oudere huizen de 70 in de formule worden vervangen door 95. Is het plafond hoger dan 2,4 meter? Dan moet dit getal in de formule vervangen worden door de juiste hoogte.

Conclusie

Het is duidelijk: bij hoomie zijn we fan van buffervaten. Een warmtepomp met buffervat kost weliswaar meer dan een warmtepomp zonder buffervat, maar daar staat tegenover dat de warmtepomp veel langer meegaat. De extra kosten voor een buffervat wegen dus niet op tegen de kosten van een warmtepomp die halverwege zijn levensduur al vervangen moet worden.

Wil jij je ook volledig kunnen richten op installatiewerk, zonder je bezig te hoeven houden met dit soort rompslomp? Meld je dan aan als installateur bij hoomie.

Wij bepalen niet alleen voor je hoe groot het buffervat moet zijn, maar we doen meer:

We voeren de verkoopgesprekken

• We beantwoorden alle vragen van jouw klanten

• We bepalen de configuratie afgestemd op de wensen van jouw klant en de mogelijkheden in het huis

• We doen de prijs- en warmteverliesberekeningen

• We maken de voorstellen met de merken waar jij graag mee werkt.

Zo kun jij je 100% focussen op betaald werk!

Vul onderstaand formulier in en we nemen snel contact met je op.